WKD

22 kwietnia przypada Światowy Dzień Ziemi. Z tej okazji WuKaDka chce przypominać o tym, jak ważne są postawy proekologiczne i ochrona środowiska. Obchody Dnia Ziemi to dobry czas na refleksję, na uważność, na kształtowanie dobrych nawyków, które powinniśmy wpisać w naszą codzienność. Człowiek jest przecież częścią przyrody i jest od niej ściśle uzależniony. Funkcjonowanie w środowisku przyjaznym dla ludzi leży w naszym interesie.

Tym razem WKD zwraca Waszą uwagę na drzewa, które mijamy codziennie niekoniecznie zwracając na nie szczególną uwagę. To właśnie lasy i drzewa stanowią podstawę ekosystemu - oczyszczają powietrze, wpływają korzystnie na klimat. Linia WuKaDki prowadzi przez takie właśnie zalesione tereny – płuca lokalnych gmin. Przebywanie wśród nich zmniejsza poziom stresu, obniża ciśnienie krwi i poprawia nastrój. Drzewa izolują też od zgiełku i pyłu cywilizacji, dają cień, spokój i regenerują nasze siły witalne…… a na trasie kolejki cieszą oczy podróżnych. Warto schować telefon do kieszeni i poobserwować je z okien kolejki, szczególnie wiosną.

Co nam dają drzewa?

Nie sposób opisać wszystkich funkcji, które pełnią drzewa i lasy. Nie sposób wycenić ich znaczenia dla naszej Planety, każdego organizmu, w tym dla człowieka i rozwoju jego cywilizacji. Moglibyśmy mówić o zdrowiu, o gospodarce i przemyśle, o bioróżnorodności, jednakże wszystko to byłoby za mało. Odpowiednim określeniem wydaje się zatem być jedno słowo, drzewa to... życie.

Co powinniśmy wiedzieć o drzewach?

Drzewa to tlen

Las to tlen a tlen to życie. Codziennie przez nasze płuca przepływa od 60 do ponad 200 g tlenu, w zależności od naszej aktywności fizycznej;

W lesie nasz organizm szybciej się regeneruje, zwłaszcza po ciężkich stresach czy wysiłku fizyczny;

Łącznie lasy Ziemi zaspokajają połowę zapotrzebowania na tlen wszystkich ludzi i zwierząt, produkując go rocznie około 26 mld ton;

Z 1 m2 powierzchni liściowej drzew dostaje się do powietrza atmosferycznego w ciągu okresu wegetacyjnego od 0,5 do ponad 1 kg czystego tlenu;

Jedna dorosła, 60-letnia sosna produkuje tlen niezbędny do życia 3 osób;

Jeden hektar lasu w ciągu 24 godzin wytwarza około 700 kilogramów tlenu. Zaspokaja to dobowe zapotrzebowanie 2500 osób;

Do drzew dostarczających największe ilości tlenu należą: buk pospolity (1,1 kg), klon (1,1 kg), robinia akacjowa (1,1 kg), dąb (0,8 kg), lipa i jesion (0,7 kg). Podobne ilości tlenu wydzielają drzewa iglaste, takie jak sosna.

Drzewa to gigantyczny klimatyzator

 Drzewa działają niczym olbrzymi klimatyzator w upalne letnie dni, ochładzając przy tym powietrze atmosferyczne;

Oddziaływanie transpiracyjne jednego drzewa w ciągu roku, powodujące ochładzanie atmosfery można porównać  do 10 pracujących non stop klimatyzatorów. Strategiczne rozmieszczenie drzew na terenach zurbanizowanych może obniżyć temperaturę powietrza o 8 stop. C, redukując o 30 proc. zapotrzebowanie na klimatyzację;

Jedno dorosłe drzewo może wytranspirować latem do 450 l wody dziennie. Taki efekt daje 5 dużych klimatyzatorów działających 20 godzin na dobę i obniżających temperaturę otoczenia o 3-7 stop. C;

Jedno drzewo w ciągu roku absorbuje ok. 3 tys. litrów wody opadowej i wprowadza do powietrza kilkaset jej litrów pod postacią pary;

Jeden hektar lasu liściastego może zatrzymać a następnie stopniowo oddać środowisku 50 m3 wody;

Obecność drzew wpływa pozytywnie na lokalny klimat, co pomaga zaoszczędzić od 20 do 50 proc. energii potrzebnej do ogrzewania.

Drzewa działają jak filtr

Duże obszary leśne, jak rozległe zielone dywany puszcz, można przyrównać do gigantycznej gąbki, magazynującej i filtrującej wodę a jednocześnie, w miarę potrzeb oddającej ją w postaci pary wodnej do atmosfery. Lasy wpływają na mikroklimat lokalnie i kształtują klimat globalnie, nawilżając powietrze, ochładzając je i oczyszczając atmosferę ze znajdującej się w niej pyłów;

Metr kwadratowy gleby leśnej jest w stanie zmagazynować do 200 litrów wody a tylko jej wierzchnia, 10-centymetrowa warstwa zdolna jest przyjąć blisko 50 litrów wody opadowej;

Drzewa są swoistym filtrem, doskonale pochłaniają i neutralizują substancje toksyczne, takie jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki oraz metale ciężkie (ołów, kadm, miedź, cynk);

W leśnym powietrzu jest do 70 razy mniej chorobotwórczych zarazków niż w powietrzu miast i do 1000 razy mniej substancji szkodliwych dla zdrowia niż w pobliżu aglomeracji przemysłowych;

Zadrzewienia w miastach poprawiają nasz komfort życia. Poprawiają one nie tylko nasze samopoczucie, ale co ważne, obniżają koszty klimatyzacji pomieszczeń, gdyż zacieniają budynki. Tym samym, przemyślane zadrzewienia w miastach, latem mogą obniżyć temperaturę powietrza nawet o kilka stopni.

Drzewa pełnią funkcje ochronne

Ze względu na swój cel i funkcję lasy możemy podzielić na wodochronne, glebochronne, uzdrowiskowo-klimatyczne, wokół miast czy nawet obronne;

Lasy chronią nie tylko klimat, lecz także glebę, wody powierzchniowe i podziemne, zapobiegając erozji, wyjaławianiu ziemi, osuwiskom, lawinom. Zmniejszają również zagrożenie powodziami i łagodzą skutki suszy;

Wspólnie z rezerwatami i ostojami zwierząt a także stanowiskami roślin chronionych zajmują one łączną powierzchnię blisko 3,7 mln ha, co stanowi 53,7% całkowitej powierzchni leśnej (LP 7,6 mln ha);

Lasy wokół dużych miast i w ich sercu działają jak strefy buforowe, chroniąc przed zanieczyszczeniami i hałasem;

Zalesiony pas ziemi o szerokości 250 m obniża hałas samochodowy o około 66%. Bez niego, by osiągnąć ten sam efekt, musielibyśmy odsunąć się od drogi aż o 2 km.

Drzewa magazynują CO2

Ekosystemy leśne Polski są potężnymi sojusznikami w walce z globalnymi zmianami klimatycznymi, gdyż pełnią rolę pochłaniaczy CO2, wpływając na stabilność klimatu;

Drzewa wiążą w sobie węgiel atmosferyczny przez asymilację dwutlenku węgla w procesie fotosyntezy. Pochłanianie CO2 odbywa się przez liście i igły drzew, w chloroplastach w tkance miękiszowej. Za sprawą energii słonecznej i wody, węgiel atmosferyczny, pochodzący z CO2 jest wiązany i wbudowywany w drewno;

Jedno drzewo absorbuje średnio 1 tonę tego pierwiastka na każdy metr sześcienny przyrostu i produkuje przy tym 727 kg tlenu;

Jeden hektar lasu pochłania rocznie nawet 3600 kg węgla, to mniej więcej tyle ile w ciągu godziny wydziela 200 osób;

Wszystkie lasy w Polsce pochłaniają rocznie ok. 41 mln ton dwutlenku węgla;

Wielkim magazynem CO2 są również produkty z drewna. Zastosowanie drewna w produktach codziennego użytku pozwala gromadzić węgiel również poza lasem;

Budując drewniane konstrukcje, czy używając przedmiotów wytworzonych z drewna magazynujemy węgiel, nie pozwalając uwolnić się mu do atmosfery. Ograniczamy tym samym skutki efektu cieplarnianego, mając wpływ na stabilność klimatu.

Drzewa wpływają na nasze zdrowie i urodę

Właściwości lecznicze drzew wykorzystuje się również w medycynie naturalnej i niekonwencjonalnej -  sylwoterapii. Polega ona na pobudzaniu organizmu do samoleczenia poprzez jego bliski kontakt z drzewami. Przepływ energii odbywa się poprzez dotyk. Dlatego dobrze jest usiąść pod drzewem, opierając plecy o pień, dotknąć go jedynie czołem lub bosymi stopami w zależności od tego, którą partie ciała chcemy leczyć albo całe objąć. Każdy z gatunków ma na nas inny wpływ;

Najbardziej ceniona w sylwoterapii jest brzoza, która pobudza krążenie i łagodzi napięcia mięśniowe, pomagając rozładować stres. Buk czy dąb z kolei wzmaga koncentrację i twórcze myślenie;

O tym dlaczego warto być aktywnym w lesie a nie w mieście przekonują naukowcy. Sekret kryje się w czystym powietrzu, dotlenieniu organizmu, poprawie krążenia i rytmu serca. Jednym z podstawowych czynników, prócz niewłaściwego stylu życia i stresu, wpływającym negatywnie na nasz organizm są zanieczyszczenia środowiska, w tym zanieczyszczenie powietrza. Aktywność fizyczna w centrum miasta, przez wzgląd na dymy przemysłowe czy spaliny nie wydaje się zatem najlepszym rozwiązaniem. Potwierdzają to niemieckie badania, z których wynika, iż bieganie czy jazda na rowerze w zanieczyszczonym środowisku miejskim wręcz zwiększa ryzyko zawału serca (Luttmann-Gibson i in. 2006). Wg Haluza (2014) do parametrów funkcji układu krążenia korzystnie modyfikowanych przez środowisko leśne należą cieśnienie tętnicze, częstotliwość rytmu serca i zmienność rytmu serca. Mimo, iż badania nie są na tyle jednoznaczne, by stwierdzić, iż to właśnie środowisko leśne w głównej mierze odpowiada za te zmiany nie ulega wątpliwości iż las niweluje stres cywilizacyjny;

W leśnym powietrzu znajdują się  kojące, działające antystresowo i uspokajająco fitoncydy. Mają one również właściwości bakteriobójcze i przeciwzapalnie, ponieważ hamują rozwój grzybów i bakterii. Fitoncydy wchodzą w skład wydzielanych przez drzewa olejków eterycznych. Wydziela je np. brzoza oraz sosna. Za ich przyczyną strefa wokół tych drzew jest wolna od bakterii.

Źródło https://www.poznan.lasy.gov.pl/swieto-drzewa

21.03.2018 | Rafał Śniegocki